Najnowsza publikacja w renomowanym czasopiśmie Nature Communications współautorstwa naukowców OncoArendi potwierdza, że inhibicja arginazy (ARG1) prowadzi do skutecznego odblokowania przeciwnowotworowej odpowiedzi immunologicznej.

W ostatnich latach naukowcy OncoArendi Therapeutics S.A. (OAT) wraz z naukowcami Zakładu Immunologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego pracowali wspólnie nad inhibitorem arginazy, który mógłby stać się potencjalnym lekiem w terapii nowotworów. Współpraca prowadzona była przez konsorcjum naukowe, powołane w celu realizacji projektu badawczego, współfinansowanego ze środków krajowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu STRATEGMED, a koordynatorem konsorcjum był OAT.

W czerwcu 2017 roku w wyniku przeprowadzonych prac badawczo-rozwojowych w ramach platformy arginazowej Spółka wyłoniła kandydata klinicznego – OATD-02, dla którego rozpoczęła etap formalnego rozwoju przedklinicznego. OATD-02 charakteryzuje się wysoką aktywnością in vitro oraz wykazuje aktywność w zwierzęcych modelach nowotworów: jelita grubego, płuca oraz czerniaka, po podaniu doustnym.

Wspólne prace badawcze pozwoliły pracownikom naukowym Zakładu Immunologii WUM odkryć w trakcie badań translacyjnych, nowy mechanizm blokowania odpowiedzi immunologicznej przez komórki nowotworowe. Prowadząc badania dotyczące raka jajnika, zaobserwowali, że komórki nowotworowe wytwarzają enzym o nazwie arginaza. Od dłuższego czasu wiadomo, że enzym ten poprzez rozkład argininy – jednego z aminokwasów – tworzy niekorzystne mikrośrodowisko dla limfocytów T, komórek układu odpornościowego. Przy braku argininy limfocyty T nie mogą ulec aktywacji po rozpoznaniu cząsteczek (antygenów) wytwarzanych przez komórki raka, co z kolei jest niezbędne dla prawidłowego przeciwnowotworowego działania tych limfocytów.

W prawidłowych warunkach do rozpoznania antygenu przez limfocyty T dochodzi w węzłach limfatycznych (zwanych też chłonnymi). W narządach tych znajdują się komórki dendrytyczne, które są profesjonalnymi komórkami prezentującymi antygeny limfocytom T. Rozpoznanie antygenu indukuje intensywne podziały limfocytów, aby w zwiększonej liczbie i po przekształceniu się w komórki efektorowe mogły one dotrzeć do guza nowotworowego, rozpoznać antygeny nowotworowe i zniszczyć komórki raka.

To co dotychczas nie było do końca zrozumiałe, to w jaki sposób arginaza, wytwarzana lokalnie w guzie, może hamować proliferację (intensywne namnażanie się) limfocytów, szczególnie że proliferacja odbywa się w odległych od tego guza węzłach limfatycznych. Naukowcy Zakładu Immunologii odkryli, że arginaza w komórkach nowotworowych „pakowana” jest w drobne, otoczone błoną komórkową mikropęcherzyki, które wnikają do naczyń limfatycznych i docierają do węzłów, w których są pobierane przez komórki dendrytyczne. Arginaza rozpoczyna wówczas rozkładanie argininy i hamuje rozwój swoistej odpowiedzi immunologicznej, która mogłaby doprowadzić do zniszczenia raka. Zjawisko to porównać można do wysyłania przez komórki rakowe e-maili zawierających złośliwe oprogramowanie, które nieświadome zagrożenia komórki dendrytyczne otwierają, uruchamiając katastrofę – sparaliżowane brakiem argininy limfocyty T nie mogą ulec aktywacji nawet, jeśli potrafiłyby rozpoznać i zniszczyć komórki rakowe. Wyniki tych badań ukazały się w prestiżowym czasopiśmie naukowym Nature Communications, a pełna i bezpłatna wersja artykułu jest dostępna pod adresem – https://www.nature.com/articles/s41467-019-10979-3

W przyszłym roku OncoArendi Therapeutics planuje rozpoczęcie badań klinicznych I fazy ze związkiem OATD-02, inhibitorem arginazy opracowanym we współpracy z ZI WUM.